Rodzina zastępcza

CO TO JEST PIECZA ZASTĘPCZA

Rodzina jest podstawową komórką życia społecznego oraz najlepszym dla dzieci, nigdy niedającym zastąpić się w pełni środowiskiem wychowania i opieki nad nimi. Jednak niekiedy dochodzi do niewłaściwego wypełniania funkcji przez naturalną rodzinę i wówczas zachodzi potrzeba ograniczenia jej autonomii i podjęcia interwencji na rzecz najlepiej pojętego interesu dziecka.

Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania przez rodziców, dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej. System pieczy zastępczej to: zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. Pieczę zastępczą dzielimy na rodzinną i instytucjonalną.

Spokrewnione rodziny zastępcze to dziadkowie lub rodzeństwo dziecka, które trafia do rodziny zastępczej.

Niezawodowe rodziny zastępcze to osoby spokrewnione z dzieckiem, ale w dalszym linii  (ciocia, wujek, kuzynka itp.)  lub osoby obce w stosunku do dziecka, które chcą zaopiekować się dzieckiem, ale nadal kontynuować swoją pracę zawodową

Zawodowe rodziny zastępcze/ prowadzący rodzinne domy dziecka to osoby obce w stosunku do dziecka, które chcą pełnić taką funkcję zawodowa, czyli rezygnują ze swojej dotychczasowej pracy i podpisują umowę  

RODZINA ZASTĘPCZA TO NIE JEST ADOPCJA

Podstawowe prawo jakie gwarantują każdemu dziecku przepisy to prawo do wychowywania się w rodzinie, może to być rodzina biologiczna, rodzina zastępcza lub rodzina adopcyjna.

Rodzina zastępcza to nie to samo co rodzina adopcyjna (rodzina przysposabiająca).

Rodzina zastępcza to tymczasowa forma opieki, jeśli rodzice biologiczni nie mogą opiekować się swoimi dziećmi lub robią to niewłaściwe. Główny zadaniem rodzin zastępczych to zapewnienie bieżącej pieczy i zaspokojenie wszystkich potrzeb, które są niezbędne dziecku do prawidłowego rozwoju. Rodziny zastępcze mają obowiązek współpracy z sądami, ośrodkami pomocy społecznej, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej czy organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej. Rodzice biologiczni najczęściej, wtedy mają ograniczoną władzę rodzicielską. Pobyt dziecka w rodzinie zastępczej powinien być skierowany na powrót dziecka do rodziny biologicznej (stąd wskazania do współpracy rodziny zastępczej z rodziną biologiczną dziecka, umożliwienie kontaktów, jeśli leży to w najlepszym interesie dziecka), jeśli to nie jest możliwe to powinno dążyć się do uregulowania sytuacji prawnej i zgłoszenia dziecka do adopcji (przysposobienia).

W tym właśnie momencie pojawiają się rodziny adopcyjne czyli osoby, które podejmują się opieki nad dzieckiem, którego rodzice biologiczni zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej i nie mają do nich żadnych praw. Dziecko wtedy ma nowy akt urodzenia gdzie rodzice adopcyjni wpisywani są jako rodzice biologiczni. Takie rodziny mogą korzystać ze wsparcia ośrodków adopcyjnych, ale nie mają takie obowiązku.

Stając się rodzicem adopcyjnym dziecko staje się TWOIM DZIECKIEM i ty o nim samodzielnie decydujesz.   

Będąc rodzicem zastępczym pomagasz w opiece nad DZIECKIEM INNYCH OSÓB i nie możesz o nim samodzielnie decydować.        

SPRAWDŻ  DLACZEGO WARTO  

Dlaczego warto zostać rodzicem zastępczym???

Osoby, które są już rodzinami zastępczymi mają swoje osobiste powody dlaczego zdecydowały się na ten krok. Bardzo często to los za nich zdecydował, że trzeba było zająć się wnukiem, siostrzeńcem czy bratankiem.

Jednak są też osoby, które decydują się zostać najpierw niezawodową rodziną zastępczą, a w przyszłości zawodową rodziną zastępczą, dla dziecka ze sobą niespokrewnionego, z którym nie łączą ich żadne więzi krwi.

Rodziny zastępcze dają szansę na normalne życie i pokazanie szczęśliwego domu. Decydując się na bycie rodziną zastępczą otwieramy się na nowe wyzwania i doświadczenia.

Często słyszymy od rodzin zastępczych, że zdecydowali się na to gdyż:  

• chcieli komuś pomóc, przez to sami poczuli się dobrze i mieli poczucie spełnienia,
• to dało im szczęście,
• poczuli się komuś potrzebni i ważni dla kogoś,
• nie mieli własnych dzieci, a teraz mogli spełnić się w roli ojca i matki,
• ich dom przestał być pusty, po tym jak ich własne dzieci opuściły „rodzinne gniazdo”,
• mogli ochronić jakieś dziecko przed krzywdą i przemocą,
• rodzicielstwo zastępcze stało się zawodem czyli uzyskują wynagrodzenie (w przypadku rodzin zastępczych zawodowych i prowadzących rodzinne domy dziecka).

TRZEBA PAMIĘTAĆ O TYM, ŻE

• rodzina zastępcza opiekuje się dzieckiem 24 godziny na dobę,
• mogą pojawić się trudności, ale rodzina zastępcza objęta jest wsparciem koordynatora r.p.z czy pedagoga, – to nie jest umowa o pracę  (rodziny zastępcze zawodowe i prowadzący rodzinne domy dziecka zawierają umowy na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz Kodeksu Cywilnego w zakresie umów zleceń).

KTO MOŻE ZOSTAĆ RODZICEM ZASTĘPCZYM 

• kto jest w związku małżeńskim lub jest osobą niepozostającą w związku małżeńskim,  
• kto mieszka w Polsce,
• kto ma stałych dochód – przynajmniej jeden z małżonków (dotyczy rodzin zastępczych niezawodowych)
• kto może sam o sobie decydować czyli nie jest ubezwłasnowolniony
• kto nie był karany,
• kto nie stosuje przemocy,
• kto nie ma ograniczonej, zawieszonej władzy rodzicielskiej, nie jest lub nie był jej pozbawiony wobec swoich dzieci,
• kto prawidłowo funkcjonuje i wywiązuje się ze swoich zobowiązań np. płacenia alimentów, jeśli ma taki obowiązek,
• kto nie ma problemów z alkoholem czy środkami psychoaktywnymi,,
• kto ma otwarte serce,
• kto ma cierpliwość
• kto lubi pomagać,

JAK ZOSTAĆ RODZICEM ZASTĘPCZYM NA TERENIE POWIATU TURECKIEGO

Trzeba zgłosić się do Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej czyli PCPR w Turku  

Osoby ubiegające się o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zgłaszają
się do pracowników  osobiście lub telefonicznie w celu uzyskania ogólnych informacji na temat pieczy zastępczej. Pracownik, z którym podjęto kontakt, proponuje osobom zainteresowanym rozmowę wstępną, którą przeprowadza Kierownik. W czasie rozmowy osobom zainteresowanym udzielane są informacje dotyczące procedury kwalifikacji, warunków stawianych kandydatom oraz specyfiki funkcjonowania rodzin zastępczych i ewentualnych trudności, które mogą się pojawić w pełnieniu funkcji pieczy zastępczej.

Podjąć decyzję na TAK i rozpocząć współpracę

– złożyć wymagane dokumenty:

Osoba decydująca się na poddanie procesowi kwalifikacji składa w Centrum szereg oświadczeń (  druki do pobrania ) oraz zaświadczenia z krajowego rejestru karnego w celu potwierdzenia, że kandydaci nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo i zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, potwierdzające zdolność do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem (jeśli kandydatami są małżonkowie każdy z nich składa swój komplet dokumentów).

– umożliwić wizytę w środowisku pracownikowi PCPR.

Po złożeniu dokumentów pracownik PCPR udaje się z wizytą do miejsca zamieszkania kandydata/ów w celu bliższego poznania i weryfikacji sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej, warunków bytowych i mieszkaniowych. Podczas wizyty sporządzany jest kwestionariusz, który w szczególności dotyczy: motywacji kandydata/ów przy podejmowaniu decyzji o utworzeniu rodziny zastępczej, doświadczeń w opiece nad dziećmi, rozpoznania predyspozycji wychowawczych i opiekuńczych kandydata/ów oraz oczekiwań związanych z umieszczanymi dziećmi. Następnie kandydat/ci informowani są o terminie spotkania z psychologiem i pedagogiem w PCPR. W przypadku kandydata/ów zgłaszających kandydaturę jako małżonkowie podczas wizyty wymagana jest obecność obojga małżonków.

– wziąć udział w badaniu psychologicznym.

Psycholog przeprowadza z kandydatem / kandydatami badania psychologiczne. Psycholog przeprowadza rozmowę oraz testy psychologiczne, które pozwalają określić predyspozycje psychiczne i osobowościowe kandydata/ów oraz kompetencje wychowawcze. Po badaniu psycholog sporządza opinię o posiadanych predyspozycjach
i motywacjach do pełnienia funkcji rodziny zastępczej/rodzinnego domu dziecka. Psycholog może wizytować kandydata/ów w miejscu zamieszkania.

– wziąć udział w badaniu pedagogiczne.

Pedagog przeprowadza z kandydatem / kandydatami badania pedagogiczne. Przeprowadza rozmowę oraz testy, które pozwalają określić predyspozycje, umiejętności
i zasoby pedagogiczne/wychowawcze kandydata/kandydatów. Po badaniu pedagog sporządza opinię pedagogiczną. Pedagog może wizytować kandydata/ów w miejscu zamieszkania.

Następnie PCPR zbiera opinię ze środowiskowa zasięgają opinii właściwego OPS-u oraz Komisariatu Policji – dzielnicowego, dotycząca funkcjonowania rodziny kandydatów w środowisku. Poza tym w uzasadnionych przypadkach może wymagać zaświadczeń od innych specjalistów wykluczających ograniczenia zdrowotne w opiece nad dzieckiem, czy zasięgać opinii od innych osób / instytucji mogących posiadać wiedzę i informację na temat funkcjonowania kandydata/ów.   Po zebraniu dokumentów i dokonaniu ww. czynności, pracownicy PCPR dokonują analizy sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej kandydatów i wydają wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Kwalifikacja może być pozytywna, wtedy kandydaci są kierowani na szkolenie  lub negatywna, powodując brak zgody na dalszy proces. O wydanej opinii kandydaci są informowani pisemnie.